5 marca 2018 roku w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Zambrowie odbyła się uroczysta akademia zorganizowana w ramach powiatowych obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Dzień Pamięci ustanowiony został 3 lutego 2011 roku przez Sejm RP jako forma oddania hołdu poległym i pomordowanym żołnierzom antykomunistycznego podziemia zbrojnego, którzy w latach 1944-1963 walczyli z bronią w ręku z narzuconym siłą prosowieckim reżimem Polski Ludowej.
Akademia rozpoczęła się dokładnie o 11:30 wejściem pocztów sztandarowych, wspólnym odśpiewaniem hymnu oraz uroczystą przemową dyrektora naszej szkoły. W gronie gości znaleźli się przedstawiciele służb mundurowych, kierownicy jednostek powiatowych oraz kombatanci. Jako pierwszy z gości głos zabrał Wiceminister MSWiA i Poseł na Sejm RP, Jarosław Zieliński. W swoim przemówieniu zacytował słowa Zbigniewa Herberta z wiersza Przesłanie Pana Cogito: „Idź wyprostowany wśród tych co na kolanach wśród odwróconych plecami i obalonych w proch”. Później przemawiali Wojewoda Podlaski, p. Bogdan Paszkowski oraz kurator podlaska, p. Bożena Dzitkowska i Starosta Zambrowski, p. Robert Maciej Rosiak. Następnie został odczytany list p. Stefana Krajewskiego, członka Zarządu Województwa Podlaskiego, który z powodu swoich obowiązków nie mógł zjawić się na uroczystości. Pisał w nim o bohaterstwie żołnierzy niezłomnych oraz o kwestii piętnowania polskości.
Dominującym elementem akademii była prezentacja, dzięki której mogliśmy pogłębić swoją wiedzę na temat Armii Krajowej, akcji dywersyjnych, Małego Sabotażu, samoobrony, walk partyzanckich, a także o spektakularnych akcjach polegających na rozbijaniu więzień i uwalnianiu aresztowanych, przeprowadzanych przez organizacje konspiracyjne, oddziały i zgrupowania partyzanckie. Były one wyrazem nie tylko zbrojnego oporu antykomunistycznego, lecz także żołnierskiego braterstwa i silnej partyzanckiej więzi. Najgłośniejszą tego typu operacją zbrojnego podziemia na Kielecczyźnie było rozbicie więzienia w Kielcach w nocy z 4 na 5 sierpnia 1945 r., przeprowadzone przez zgrupowania poakowskie kpt. Antoniego Hedy ps. Szary oraz por. Stefana Bembińskiego ps. Harnaś. Żołnierze wyklęci zaaranżowali razem 73 akcje na więzienia i uwolnili ponad 4 tys. osób. Poznaliśmy miejsca działalności i walki oddziałów żołnierzy niezłomnych. Jedną z największych bitew powstania antykomunistycznego była Bitwa w Lesie Stockim stoczona 25 maja 1945 roku pomiędzy zgrupowaniem partyzantów Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj (AK-DSZ) pod dowództwem majora Mariana Bernaciaka ps. Orlik a żołnierzami NKWD, KBW, UB i MO.
W prezentacji pojawiły się ważne postacie takie jak: Jan Zaborowski Grzymała, Mieczysław Dziemieszkiewicz Rój, Stanisław Sojczyński Warszyc, Hieronim Dekutowski Zapora, August Fieldorf Nil, mjr Józef Kuraś Ogień, sierż. Józef Franczak Laluś, Zdzisław Broński Uskok, Jerzy Żebrowski, Łukasz Ciepliński Pług, Zdzisław Badocha Żelazny, Kazimierz Kamieński Huzar, Władysław Łukasiuk Młot, Anatol Radziwionik Olech, Danuta Siedzikówna Inka, Zygmunt Szendzielarz Łupaszka, Edward Taraszkiewicz Żelazny, Antoni Żubryd Zuch, Jan Tabortowski Bruzda. Każdy z nich przyczynił się do tego, że teraz mieszkamy w wolnej Polsce.
Mieliśmy okazję wysłuchać relacji osób, które żyły w tamtych okrutnych czasach.
Akademię przygotowały panie: Maria Dąbrowska, Elżbieta Chmielewska, Bożena Rykaczewska oraz Katarzyna Nita Murawska, która zadbała o oprawę muzyczną. Stroną organizacyjną zajął się p. Tomasz Ignaczuk.
Dekoracje doskonale współgrały z patriotycznym klimatem apelu. Na niebieskim tle widniał napis: Przyjdzie zwycięstwo, Zapora. W centrum stał ogromny wazon z biało-czerwonymi różami. Miejsce główne okalała duża liczba flag w naszych barwach narodowych.
Część artystyczna była bezbłędnie przygotowana. Uczniowie liceum i gimnazjum recytowali wiersze i śpiewali pieśni patriotyczne, które pozwoliły nam zrozumieć rozterki i uczucia żołnierzy walczących o wolną Polskę. Najbardziej wzruszyła wszystkich piosenka o żołnierzach wyklętych Ślady wilczych kłów, która została wykonana przez jednego z uczniów naszej szkoły, Mateusza Gierałtowskiego.
Akademia zakończyła się krótką przemową dyrektora i wyprowadzeniem pocztów sztandarowych.
Ta uroczystość była wyjątkowa, ponieważ była świetną lekcją historii i patriotyzmu, którą, mam nadzieję, wszyscy zapamiętają na długo. Uczestnicząc w obchodach Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych dajemy wyraz pamięci o ludziach, którym zawdzięczamy to, że możemy żyć teraz w wolnej Polsce.
Weronika Dąbrowska, kl. 3 eg
Sapere Aude